Türkiye’de Kullanılan Çimento Cinslerinin Detaylı İncelemesi

2014 yılında Türkiye’de üretilen çimento cinsleri hakkındaki yazı daha önce paylaşılmıştı. Bu yazıyı incelemek için tıklayınız. Bu yazıda çimento cinsleri biraz daha detaylı olarak incelenecektir. Aşağıdaki excel dosyasında yerel olarak kullanılan çimento cinsleri, miktarları ve oranları yer almaktadır.

Tespitler:

1. İç piyasada %81,3 oranı ile en fazla kullanılan çimento dayanım sınıfı 42.5’dur. Bunu %17,5 ile 32.5, % 1.4 ile 52.5 dayanım sınıfı takip etmektedir.
2. En fazla kullanılan çimento cinsi yaklaşık 33 milyon ton ile CEM I 42.5’dur.
3. CEM I 42.5’dan sonra en çok kullanılan 42.5 MPa dayanım sınıfındaki çimento yaklaşık 10 milyon ton miktarı ile CEM II/A-M 42.5 ve 2.5 milyon ton ile CEM II/A-LL 42.5 çimentolarıdır.
4. 32.5 dayanım sınıfında en fazla kullanılan çimento CEM IV/B’dir.
5. 52.5 dayanım sınıfında 2 cins çimento üretilmektedir: CEM I ve CEM II/A-M
6. En ilginç veri 127 bin ton üretim ile CEM II/B-Q 42.5 cinsi çimentoya aittir. (Bu çimentonun hangi üretici tarafından üretildiğini tespit edemedim.)
7. Diğer cinsler gurubunda beyaz çimento, aluminatlı çimento ve sülfata dayanıklı çimento sınıfları yer almaktadır. Alt kırılım yapılmamıştır.
8. CEM III/B hariç üretilen tüm çimento cinslerinin 42.5 dayanım sınıfı vardır.
9. Toplam üretim miktarı yaklaşık 63 milyon ton olan tüm bu çimento cinsleri için TS EN 197-1’e göre en az 51.8 milyon ton, en fazla 57.1 milyon ton klinker kullanılması gerekmektedir. Klinker/Çimento oranlaması yapıldığında karşımıza en düşük %82 ve en yüksek %92 oranları çıkmaktadır Türkiye’de klinker/çimento oranı %85-86 seviyesindedir.
10. Klinker/Çimento oranı %86 olarak kabul edildiğinde çimento içerisinde yaklaşık 9 milyon ton minör ve klinker harici ana bileşen kullanıldığı ortaya çıkmaktadır.

Değerlendirme:

• Katkılı çimento olarak tabir edilen CEM I dışındaki çimento cinslerinin 42.5 dayanım sınıfında klinker içeriği üst limite yakın, 32.5 dayanım sınıfında ise alt limite yakın olmaktadır. En çok kullanılan minör bileşen kalker ve doğal puzolandır. Bölgeye ve üreticinin imkanlarına göre uçucu kül ve cüruf da kullanılmaktadır. Ancak, bunlar diğerlerine oranla daha maliyetlidir.
• 42.5 MPa dayanım sınıfındaki Portland kalkerli çimento cinslerinde kalker kullanımı %10-12 civarındadır. Genelde CEM II/A-LL 42.5 ya da CEM II/A-L 42.5 cinsi çimentolar CEM I 42.5 alternatifi olarak piyasaya arz edilmektedir. Bu nedenle düşük klinker oranı yüksek blaine değeri ile tolere edilmektedir. Daha fazla kalker kullanımı performansı olumsuz etkilemektedir.
• Portland kompoze çimentolarda çoğunlukla kalker (LL-L), doğal puzolan(P), yüksek fırın cürufu(S) ve uçucu kül (V-W) ana bileşenleri ikili şekilde kullanılmaktadır. P-L, S-P, S-L en popüler kullanım şekilleridir. Bu çimentolar içinde en fazla kullanılan ana bileşenin kalker ve doğal puzolan olduğu söylenebilir. Türkiye’nin her yerinde kalker ve doğal puzolan(tras) kaynağına ulaşmak mümkündür. Ancak, yüksek fırın cürufu ve uçucu külden sadece belli bölgeler ve üreticiler ekonomik anlamda faydalanabilmektedir.

BetonveCimento.com için Patreon üzerinden destekte bulunmak ister misiniz?