Türkiye dışında en çok Türk mühendisin, teknisyenin, teknikerin ve operatörün çalıştığı ülke muhtemelen Rusya’dır. Danışmanlık yaptığım firmalardaki teknik çalışanların, özellikle belli bir deneyim kazanmadan önce Rus standartlara alışmakta zorlandığını ve istemeden yanlış değerlendirmeler yaptığını tespit etmekteyim. Bu yazıda Rus beton dayanım sınıflarına değinilmektedir.

Topraklarının tümü Avrupa kıtasında olmasa da Rusya en büyük Avrupa ülkesidir. Ancak, Avrupa standartları bu ülkede yürürlükte değildir. Türkiye ise özellikle AB uyum süreci kapsamında Avrupa standartları ile entegrasyonda önemli aşama katetmiş ve sonra yıllarda birçok standart Avrupa ile aynı anda revize edilecek hıza ulaşmıştır.

Rus GOST 7473-2010 Standardı, EN 206 Standardı’nın muadilidir. Bu standart EN 206’da olduğu gibi beton özelliklerini, sınıflarını, uygunluk değerlendirmesini vb. hususları içermektedir. GOST 7473 Standardı’nda beton dayanım sınıfları Bx şeklinde belirtilmektedir.  B, betonu belirtmektedir. B harfinden sonra gelen sayısal değer ise betonun 28 günlük karakteristik küp basınç dayanımını belirtmektedir.

Aşağıdaki tabloda GOST 7473’te belirtilen basınç dayanım sınıflarının EN 206’daki karşılıkları gösterilmiştir. B35 ve B40 sınıflarını EN 206’da birebir karşılayacak bir değer olmadığı için BS 8110’daki değerler kullanılmıştır. B35‘e karşılık olarak C30/37 sınıfı da kullanılabilir.

M kodu ile belirtilen sınıflar standardın önceki versiyonunda yer almaktadır. Rusya’da ve bazı Türki Cumhuriyetler’de hala Mark sütunundaki sınıflandırmalar kullanılmaktadır.

Tablo detaylı incelendiğinde Rus standardındaki beton dayanım sınıflarındaki sayısal değerin EN 206’daki sınıfların küp değerine eş geldiği görülecektir.

Örnek:

B25 = C20/25

Yukarıda belirtilen karşılaştırma yeterli gözüksede yapısal tasarım standartlarına bakılması da gerekmektedir. Bunun için Eurode 2 (EN 1992) ve Snip 2.03.01-84(Rus) Standartları incelenmelidir. Sonuç olarak yapısal tasarımdaki en önemli parametrelerden birisi fcd olarak ifade edilen tasarım dayanımıdır.

Eurocode 2’de fcd karekteristik silindir basınç dayanımının 1.5 olan güvenlik katsayısına (factor of safety) bölünmesi ile bulunur. TS 500’de de aynı durum geçerlidir. Ancak, bu değer ulusal eklere bırakılmış olan bir katsayı ile de çarpılabilmektedir. TS 500’de bu katsayı 1 olarak alınır. İngiliz standartlarında ise 0.85 olarak alınır. Bu konu ile ilgili detaylı bilgi aşağıda belirtilen linkteki yazıdan temin edilebilir.

Betonarme yapı tasarımı ile ilgili Rus standarı olan Snip 2.03.01-84’te fcd hesaplaması daha farklıdır. Bu standartta silindir basınç dayanımı yer almamaktadır. Bunun yerine prizma basınç dayanımı mevcuttur. Ayrıca, güvenlik katsayısı (FS) olarak 1.3 kullanılmaktadır. Aşağıdaki tabloda tasarım dayanımlarının karşılaştırması görülmektedir.

Rusya’da en çok kullanılan beton sınıfları aşağıdaki tabloda belirtilmiştir. B20 (C16/20), B25(C20/25) sınıfları %40 ve  B30(C25/30), B35(C30/37) sınıfları %40 oranında kullanılmaktadır. Ortalama çimento dozajı ise Avrupa’daki en yüksek seviyelerden biridir.

Çimento dozajının bu denli yüksek olmasının nedeni kullanılan çimento basınç dayanımlarının AB ortalamasının altında olmasıdır. Aşağıdaki tabloda 3 farklı çimento sınıfına (M400, M500, M600) ait özellikler belirtilmiştir.

Loading

BetonveCimento.com için Patreon üzerinden destekte bulunmak ister misiniz?
Become a patron at Patreon!

By Yasin Engin

İnş.Yük.Müh. olan Yasin Engin, lisans ve yüksek lisans eğitimini Boğaziçi Üniversitesi'nde tamamlamıştır. 16 yıldır beton ve çimento sektöründe çalışmaktadır. Web sitesindeki tüm yayınlar Yasin Engin tarafından paylaşım amacıyla hazırlanmıştır. Yayınlar kaynak gösterilerek kullanılabilmektedir. (yasin.engin@gmail.com)

One thought on “Rusya’da Hazır Beton ve Çimento Sınıfları”

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

İlginizi Çekebilir
Cresta Posts Box by CP